Cổ nhân có câu : “Hoàng thiên bất phụ hảo tâm nhân”, nghĩa là người sống nhân đức thì trời đất sẽ ủng hộ giúp đỡ. Từ thủa xưa, mỗi khi đất nước nguy biến, nhân dân cực cực đều xuất hiện những vị anh hùng cứu dân hộ quốc. Theo tâm linh người Việt, đó là sự diệu kỳ do thiên địa hóa hình, thần tiên giáng thế. Ông Hoàng Bơ Thủy Cung – một vị Thần quản cai cõi miền sông nước đã hóa thân thành Minh Đức Đại Vương hiển tích tại đền Hưng Long, làng Kênh Xuyên, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình.
Thần tích kể rằng :làng Kênh Xuyên thủa xưa có hai vợ chồng lão ông Trần Thái Công và lão bà Đặng Thị hiền lành nhân đức đã luống tuổi mà chưa có con nối dõi bèn phát nguyện ra trông coi đèn hương đền thờ Thánh Mẫu Đệ Tam Thủy Tinh. Dầu dãi trải mấy thu không tiếc công lao, lại làm phúc đắp đường, sửa đê, bố thí người nghèo khổ. Công đức cảm động đến Thánh Mẫu, một đêm thái bà nằm mơ thấy một người con gái mình mặc áo trắng mang đai ngọc lưu ly tay ôm một đứa bé trai kháu khỉnh, ngự trên rồng vàng bay lên từ mặt nước nói rằng :
– Ta là con gái động đình Long Vương, Thủy Tinh Ngọc Dung Xích Lân Long Nữ Công Chúa thấy vợ chồng ngươi siêng năng làm phúc, chăm sóc đèn hương, nên cho Hoàng tử Long cung đầu thai làm con để lo báo hiếu, sau này sẽ cứu giúp dân lành nhiều phen.
Thực đúng:
“Lòng trời thương kẻ ngay lành
Truyền sai hoàng tử giáng hình dương gian
So châu báu ví ngọc vàng
Cứu dân giúp nước tiếng vang muôn đời”
Giấc mộng tỉnh, thái bà thấy trong lòng khác lạ mà mang thai, đến kỳ khai hoa mãn nguyệt bỗng thấy mây ngũ sắc vây quanh, hương thơm sực nức, từ trên trời hào quang sáng chói như trăm hồng ngàn tía. Đúng ngọ ngày hạ chí mười ba tháng sáu (ngày hội đền Đức Thánh Mẫu) thái bà sinh hạ một cậu bé trai khôi ngô tuấn tú, dung mạo khác thường bèn đặt tên là Trần Minh Đức, tám tháng biết nói, chín tháng biết đi, năm tuổi đã đọc thông sách vở. Lớn lên chỉ mộ về đạo Phật thiền gia dù cho Thái ông, Thái bà có giục giã cũng không màng chuyện hôn nhân phu phụ. Năm hăm hai tuổi Minh Đức lập một thảo am để hàng ngày nghiên cứu Phật Pháp thuyền gia. Sau khi Thái ông, Thái bà về tiên, thì Minh Đức cũng đi đâu không rõ. Ngôi đền và thảo am để nhang lạnh khói tàn, bỗng một đêm dân làng ai ai cũng đều mơ thấy có một vị hoàng tử khôi ngô tuấn tú đầu đội kim khôi, mình mặc áo trắng lưng giắt kiếm bạc, cưỡi trên đôi bạch xà hiện lên trên mặt biển nói rằng:
-Ta là hoàng tử long cung, giáng sinh vào để tác phúc cho Thái ông, Thái bà nay hết hạn ta về thủy cung. Dân làng thời phải nên thờ phụng Thánh Mẫu Thủy Tinh cho nghiêm cẩn như xưa khi có nạn ắt ta đến cứu. Về sau sẽ âm phù cho đất đai rộng mãi.
Sáng dậy ai cũng thuật lại cho nhau giấc mơ y hệt, bèn cung kính sợ hãi mà cho rằng ngôi đền rất linh thiêng nên lập thêm long ngai bài vị Minh Đức Hoàng Bơ Thoải đại vương phụng thờ, hương hỏa ngày đêm không dứt.
Đến năm Giáp Ngọ ngày mười ba tháng tám có bão lớn con đê Ngự Hàm bỗng dưng vỡ toác, nước ngập mênh mông, người chết vật trôi nhiều vô số kể. Việc đắp đê hàn long không thể tiến hành, dân làng bèn nhớ giấc mơ xưa lập đàn cầu đảo, bỗng đâu từ ngoài biển có một ông Bạch mãng xà bơi vào, rắn bơi đến đâu hàn long đến đó, khi hàn long xong thì cũng không thấy rắn trắng đâu nữa. Dân làng đều biết là Minh Đức hoàng tử cứu giúp bèn về đền lễ tạ.Và Chánh tổng Tân Hưng lúc đó là cụ Bá Thuần cho xây một ngôi đền ngay chỗ vỡ đê thờ Minh Đức hoàng tử. Chỗ ấy ngày nay là thôn Hưng Long Bắc, xã Đông Long, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình. Vì làng Kênh Xuyên được âm phù lên mở rộng mãi ra biển đến nay đã tách thành 4 làng. Kênh Xuyên, Hưng Thịnh, Hải Long và Hưng Long. Đồng thời tâu lên triều đình về sự linh ứng của ngài. Và được triều đình ban phong mỹ hiệu cấp ruộng tế điền để phụng thờ.
Đức thánh hoàng còn được triều Nguyễn sắc phong mỹ tự “ Đông Hải, Thủy Tinh, Bạch Long, Linh Phù, Hiển Ứng, Tịnh Tuệ, Bác Huệ, Minh Đức Đại Vương thượng đẳng thần ” Từ đó đến nay dân thôn phụng thờ và lễ bái đều linh nghiệm, là nơi ngư dân cầu đảo trước mỗi mùa cá và mỗi lần ra khơi. Hàng năm vào mười ba tháng sáu là ngày tiệc đản sinh của Thánh Hoàng dân làng đều tổ chức tế lễ rước kiệu từ đền về chùa lễ Phật và bái yết thánh Mẫu Đệ Tam và hầu bóng, nhiều lần có cá Heo về chầu.
ĐỆ TAM THÁNH HOÀNG SỰ TÍCH VĂN
Bỉ:
Tú khí chung linh địa Hưng Long
Đệ tam hoàng tử thủy tiên cung
Hộ quốc an dân thiên hạ Thánh
Bách tuế thiên thu vĩnh anh hùng
Miễu:
Kim đệ tử tâm hương phụng hiến
Tiến văn chầu dẫn hiển tích xưa
Hưng Long cổ địa thần cơ
Chính nơi thánh tích Hoàng Bơ thủy tề
Đạo huyền vi tâm tâm sinh Thánh
Thuận lòng người bảo lạc quần sinh
Nhớ xưa trong tỉnh Thái Bình
Chính nơi Tiền Hải đất lành Kênh Xuyên
Trần gia thị vốn nhà nhân nghĩa
Làm việc lành tế độ gần xa
Chỉ hiềm một nỗi sự nhà
Chúa xuân vẫn để cội già chưa hoa
Đường tử tức vẫn đà hiếm muộn
Gửi nỗi lòng vào chốn thanh am
Thổng:
Đền thiêng Thánh Mẫu Đệ Tam
Phu thê Trần thị đèn nhang sớm chiều
Tâm phát nguyện một điều chí kính
Lại dụng công tu tỉnh chữ nhân
Từ bi hỷ xả ân cần
Sửa cầu đắp lộ hộ dân cứu người
Tâm sáng tỏ đất trời soi thấu
Giấc mộng thần cây đậu chồi xanh
Thương người hữu ý hữu thành
Thủy Tinh Thánh Mẫu ứng hình báo cho
Rằng đức thánh Hoàng Bơ thủy phủ
Giáng hạ phàm vào cửa Trần gia
Trung tuần tháng sáu mười ba
Trăng tròn mãn nguyệt khai hoa ngọ thời
Phú nói:
Âm vi diệu nhạc trời réo rắt
Hương ngạt ngào ngũ sắc tường vân
Rõ ràng nam tử quý nhân
Chữ vương đỉnh trán chữ nhân thượng đầu
Tuổi niên thiếu đã hầu khác lạ
Vẻ thông minh gồm cả võ văn
Một niềm hiếu kính song thân
Quạt nồng ấp lạnh ân cần sớm hôm
Đường nghĩa lý ôn tồn hòa mục
Phú chênh:
Vẻ đường hào trí dũng vô song
Tài trai tỏ mặt anh hùng
Muôn nơi nể phục khắp vùng mến thương
Thung huyên rắp tìm đường gia thất
Mối chỉ hồng cầm sắt một dây
Giãi lòng công tử thưa bày
Lòng con một dạ đêm ngày quy y
Vững chân đạo tam quy ngũ giới
Đạo thiền gia quyết vượt sông mê
Bướm ong phu phụ chẳng nề
Chân thuyên tập đạo hướng về Phật môn
Dọc:
Nghe công tử ôn tồn giãi bạch
Trần thái công thấu rõ sự tình
Âu đành trời Phật chứng minh
Đâu thời gượng ép chữ tình chữ duyên
Ai hay biết khuôn thiêng tạo hóa
Thu mấy kì hạ đã bao lâu
Ấy mà bãi bể nương dâu
Đông tàn hoa tạ vương sầu chia ly
Song đường đã tử quy cõi thọ
Để lòng người hiếu tử cảm thương
Cờn:
Nguyện lòng đối trước Phật đường
Cầu cho cha mẹ Tây Phương được về
Lo hậu sự đủ bề viên mãn
Đức Hoàng tôn mãn hạn dương gian
Thủy cung loan giá khải hoàn
Tỏ lòng nhân hiếu vẹn toàn đạo tu
Ra tài phép âm phù dương trợ
Hiển uy thần tế độ nhân gian
Kể khi dân gặp tai nàn
Mênh mênh hồng thủy mang mang sóng kình
Rầy thủy nạn điêu linh nguy cấp
Nước triều dâng tràn ngập nơi nơi
Hãm:
Thôn dân bèn nhớ lấy lời
Mộng xưa Thánh giáo khi thời gian nan
Bèn thiết lập đàn tràng cầu đảo
Sự hiển linh hữu đạo đắc tâm
Hoàng Bơ vận phép ứng thân
Giữa dòng sóng cả hiện thân bạch xà
Mạch đê đoạn thoắt đà nhất hợp
Sự dị kỳ ứng hiển linh thiêng
Dồn:
Muôn dân ghi nhớ lập đền
Hưng Long cổ tích lưu truyền muôn thu
Thụ ân đức tiền phù hậu bật
Vùng Kênh Xuyên mở đất rộng làng
Ơn trên hà hải chứa chan
Thập phương xích tử con nhang đảo cầu
Dẫn sự tích văn chầu nhất bản
Nguyện xin Hoàng chứng giám phàm tâm
Hưng Long từ thiên cổ vị nhân
Hoàng Bơ lưu phúc thiên xuân thọ trường
Canh:
Nam mô hộ quốc nhân vương bồ tát ma ha tát.
Nhâm Thìn niên, Tam nguyệt, Thập nhất nhật, Thần đệ tử Phúc Yên kính soạn
(Tức ngày 1/4/2012)
theo hoangbo.vn